Platform GRAS presenteert

STAAT IN GRONINGEN

Architectuur in Stad

vergroot

afdrukken Pakhuis De Nijverheid

Architectuur
toon vergroting Pakhuis De Nijverheid
toon vergroting Pakhuis De Nijverheid
toon vergroting Pakhuis De Nijverheid

De tabaksnijverheid, vaak gekoppeld aan andere ‘genotsmiddelen’ als koffie en thee, was in de 19e eeuw een bloeiende tak van bedrijvigheid in de stad Groningen. Een voorbeeld van een dergelijk bedrijf is pakhuis en voormalige tabaksfabriek De Nijverheid, gesitueerd op een binnenterrein achter de Oosterstraat en gebouwd in 1893 naar een ontwerp van architect J.P. Hazeu. Opdrachtgever was tabaksfabrikant J. H. Lieftinck. Zijn familie was afkomstig uit Drenthe, hetgeen verklaart waarom zijn handelsmerk ‘het wapen van Drenthe’ was. Voor de realisatie van dit pand beschikte Lieftinck overigens ook al over een tabaksfabriek aan de Raamstraat bij de Herepoort. In 1932 werd de Firma Lieftinck overgenomen door concurrent Theodorus Niemeijer.

De Nijverheid, ook wel Pakhuis Lieftinck genoemd, is vanaf de Oosterstraat via een steeg te bereiken. Deze Bentelaarsgang verbindt de Oosterstraat met de Gelkingestraat. Het fabriekje verrees op de plek van een bestaand pakhuis en was verbonden met het pand aan de Gelkingestraat 34. Het gebouw telt vier bouwlagen onder een plat dak. De gevel is opgemetseld uit roodbruine baksteen. Op de gevel zijn verschillende versieringen van baksteen aangebracht, waaronder de kantelen bij de daklijst. Op kunst(natuur)stenen banden onder de ramen van de bovenste en middelste verdieping staan de firmanaam en de functie vermeld: ‘tabaks - fabriek - sigaren’ en ‘De Nijverheid - H. Lieftinck’. Op de begane grond bevindt zich een grote poort met negblokken en sluitsteen, geflankeerd door twee kleine vensters.

Opvallend is het zandstenen paneel boven de deur dat is versierd met het wapen van Groningen: twee adelaars, bloemen en griffioenkoppen. Zeker opvallend omdat het hier het Groninger wapen betreft en niet het door Lieftinck als handelsmerk gehanteerde ‘wapen van Drenthe’. Boven de vierde verdieping bevond zich (voorheen) een groot wigvormig trijshuis met een zinken kap. In de kelder van het pand zat oorspronkelijk een ‘calorifère’: een voorziening om tabak te drogen. Ook stond er een schoorsteen op het dak. Op de begane grond en op de verdiepingen bevonden zich de werkplaatsen, het magazijn, een tweede droogkamer en een ruimte voor de opslag van tabak.

Na een behoorlijk lange periode van leegstand werd de voormalige tabaksfabriek in 2006-2007 verbouwd tot appartementencomplex met vier appartementen. Ten behoeve van de herbestemming diende onder meer op de bovenste verdieping een herindeling plaats te vinden. Tijdens deze werkzaamheden stuitte men op een gehavend zandstenen ornament dat oorspronkelijk boven de hoofdingang had gezeten. Het ornament werd zorgvuldig schoongemaakt en gerestaureerd. Bij de verbouwing is het boven de gereconstrueerde ingang teruggeplaatst. Ook werd het originele kleurschema toegepast: geel voor de kozijnen, oranjebruin op de geleding van de ramen. Ten behoeve van de woonfunctie werden in de hijsdeuren glaspanelen en hekwerken aangebracht.

Kenmerken

logo

Platform GRAS biedt u deze website aan.
Colofon | Proclaimer