Het Martinikerkhof is het ‘groene hart’ van de stad Groningen. Aan en op het kerkhof zijn in de loop der eeuwen diverse gebouwen met een kerkelijke en bestuurlijke functie verrezen. Zo woonde hier in de middeleeuwen de prefect, de hoogste bestuurder van Groningen, en vanaf 1594 de stadhouder van Stad en Lande. Ook stond aan het kerkhof de Latijnse of Sint Maartensschool, waarin vandaag de dag Provinciale Staten nog deels gehuisvest is.

De Martinikerk vormt de begrenzing tussen het kerkhof en de drukke stad. De kerk kreeg zijn huidige vorm in het eerste kwart van de 16e eeuw. Vanaf het jaar 800 stond op deze plek een houten parochiekerk, de Sint Maartenkerk. Deze kerk was al een keer door een tufstenen gebouw vervangen toen in de eerste helft van de 13e eeuw de bouw van de huidige Martinikerk begon. In de late middeleeuwen werd het huidige Martinikerkhof in gebruik genomen als uitbreiding van het kerkhof dat aan de andere kant van de kerk lag. Ver daarvoor werden de eerste doden er al begraven, in de 5e eeuw na Christus.

Op het kerkhof stond vanaf de 12e eeuw nóg een kerk, de Sint-Walburgkerk. Het was een tufstenen kapel voor de bisschop van Utrecht, de landsheer van Groningen. Bij de kerk hoorden vele bijgebouwen en een omvangrijke appelhof. Op de plek van de waterput is in 1990 de stadsmarkering 'Het Tiende Teken' van Daniel Libeskind geplaatst ter gelegenheid van het 950-jarig bestaan van de stad Groningen. De Sint-Walburgkerk werd in 1627 gesloopt. De doden werden voortaan op het Nieuwe Kerkhof begraven. Vanuit de Martinikerk werd tot 1828 nog op het kerkhof begraven. Daarna mocht er binnen de stadsmuren en in de kerken niet langer begraven worden.

Op het Martinikerkhof was het altijd al een komen en gaan van passanten. Na verloop van tijd kwamen daar brede wegen en een parkeerplaats voor auto’s bij. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw werd het kerkhof heringericht. De auto’s verdwenen en de kerkhofmuur werd gerestaureerd. De monumentale bomen kwamen weer tot hun recht. Er staan inheemse boomsoorten, zoals eiken, linden, tamme kastanjes en paardenkastanjes. De enorme kruinen bieden een biotoop voor vele vogels. De stinsensoorten winterakoniet en lenteklokje groeien massaal op de onderliggende grasvelden. De populatie winterakoniet is met zo’n 8000 exemplaren zelfs de grootste van de stad. In het voorjaar kleurt het Martinikerkhof wit van de vele sneeuwklokjes en lila/ lavendelblauw van de boerenkrokussen.