Sinds de jaren 70 van de 20ste eeuw wordt, zeker in de Westerse wereld, nagedacht over een bewuster en intensiever gebruik van de stedelijke ruimte. Dat is nodig om de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven huisvesten en ruimte te houden voor landbouw, natuur, recreatie en de productie van consumptiegoederen. Het begrip ‘compacte stad’ doet zijn intrede: het bebouwen van open plekken en oude bedrijfsterreinen in de bestaande stad om deze (weer) aantrekkelijk te maken voor bewoning en gebruik.

In Groningen dringt het idee van de compacte stad al in de vroege jaren 70 van de vorige eeuw door. Met name in de jaren 80 en 90 is het een dragend idee binnen de stadsontwikkeling. Groningen profileert zich steeds meer als een compacte stad.

Aan het begin van de 21ste eeuw ontstaat het idee om het ideaal van de compacte stad van nieuw elan te voorzien. Achtergrond is de dalende gemiddelde bezettingsgraad van woningen in de bestaande wijken en buurten, met name in de naoorlogse ring rond de stad. Een en tweepersoonshuishoudens wonen hier in woningen waar voorheen nog hele gezinnen woonden. Dit heeft direct invloed op het draagvlak voor voorzieningen en daarmee op de leefbaarheid in buurt en wijk. Naast de ruimte die geboden wordt aan stadsuitbreidingen ziet de gemeente Groningen een noodzaak de bestaande stad verder te verdichten. De manifestatie De Intense Stad, de eerste in een serie nieuwe, meer op de actuele bouwopgave gerichte stadsmanifestaties, dient als impuls en aanjager van deze ontwikkeling

Het project De Intense Stad (2004) borduurde voort op de compacte stad gedachte. Terreinen die, bijvoorbeeld door het verlies van hun (economische) functie, in onbruik waren geraakt of gewoonweg 'dun' of inferieur bebouwd waren, wilde de gemeente opnieuw benutten, vooral voor woningbouw. Het liefst hoogbouw waarin meerdere functies konden worden samengevoegd, zoals woningen, sportaccommodaties en zorgvoorzieningen. Door meer woningen in de bestaande wijken te creëren zou weer meer draagvlak ontstaan voor wijk- en buurtvoorzieningen. Bovendien kon zo meer diversiteit gebracht worden in het woningaanbod. Ook was de Intense Stad bedoeld als een kwaliteitsimpuls. De bestaande buurten en wijken moesten er beter van worden. De Intense Stad concentreerde zich daarbij vooral op locaties in de naoorlogse wijken van de stad.

In totaal kregen 31 bekende en minder bekende architectenbureaus uit binnen- en buitenland de opdracht om (hoogbouw)plannen te ontwerpen voor 33 locaties binnen de grenzen van de bestaande stad. De resultaten werden gepresenteerd in een tentoonstelling en gebundeld in een boek. Een aantal van de plannen werd nagenoeg geheel volgens plan gerealiseerd, zoals de Palladiumflat in Vinkhuizen en De Rokade in Corpus den Hoorn. Op andere plekken was het een impuls voor nieuwe ontwikkelingen. Daarmee had de manifestatie grote invloed op hoogbouw- en intensiveringsprojecten in de stad.