STAAT IN GRONINGEN

Kristal

Londen, 1851. In het kader van de Wereldtentoonstelling is een werkelijk kolossale expositieruimte gebouwd. Mensenmassa’s lopen te hoop om het bouwwonder te aanschouwen, een fantastisch stuk architectuur dat is opgetrokken uit enorme glaspanelen die gevat zijn in smeedijzeren profielen. De ontwerper, tuinman en kassenbouwer Joseph Paxton, is trots op zijn glazen expositieruimte die de naam ‘Crystal Palace’ krijgt.

Hoogkerk heeft sinds kort ook een kristallen paleis. De glasconstructie maakt deel uit van ‘Ruskenborg’, een complex dat in 1999 is gebouwd aan de Johan Dijkstralaan. Ruskenborg bestaat uit een medisch centrum, 65 appartementen voor 55-plussers én een absolute blikvanger … het Crystal Palace van Hoogkerk: een binnentuin die van de buitenwereld wordt afgeschermd door circa 2.000 m2 glas.

Ruskenborg is gebouwd in opdracht van Woningbouwvereniging Hoogkerk. Volgens Sinus Meiring, hoofd technische dienst, bestaat er veel belangstelling voor het project. “Vooral omdat een medisch centrum en seniorenhuisvesting onder één dak zijn ondergebracht. Dat is een vrij uniek gegeven in Nederland, instanties komen dan ook van heinde en ver om te zien hoe dat in Hoogkerk is gerealiseerd.”

“Natuurlijk trekt die overdekte tuin ook veel aandacht. Gewoonweg omdat het een architectonisch hoogstandje is. Er zijn wel meer binnentuinen met glazen daken, maar een tuin –zoals wij die hebben- met een glazen dak én twee glazen zijwanden is bijzonder. De gemeente wilde iets met uitstraling. Nou, dat heeft ze gekregen.”

Alleen de staande glaspartijen kunnen worden schoongemaakt, het dak niet. Meiring: “Als het echt zou moeten, kan het natuurlijk wel. Voor het schoonmaken van de onderkant van het dak kun je een stellage gebruiken en over de bovenkant kun je een borstelmachine trekken. Maar ik denk niet dat dat nodig is. Ik heb het volste vertrouwen in moeder natuur met haar regenbuien.”

Ruskenborg is ontworpen door Team 4 Architecten. Klaas Paul de Boer, architect van Team 4, is uitermate tevreden over het project. “Vergeet niet dat Ruskenborg sociale woningbouw is. Als je dat in ogenschouw neemt, vind ik dat we binnen de financiële middelen iets opmerkelijks hebben gerealiseerd. Parel op de kroon is natuurlijk de binnentuin met zijn glazen omhulsel.”

In 1936 ontstaat er een brandje in Crystal Palace (opgetrokken uit glaspanelen gevat in ijzeren profielen). IJzer kan absoluut niet tegen vuur omdat hitte ijzer onmiddellijk doet kromtrekken. Door het brandje in Crystal Palace verbuigen de ijzeren profielen, barsten de glaspanelen en stort het hele gebouw als een kaartenhuis in elkaar. Kan een dergelijk lot Ruskenborg ook treffen?

“Uitgesloten”, antwoordt De Boer direct. De glaspanelen van de tuin zijn gevat in aluminium profielen. De samenstelling en vormgeving van de profielen is zodanig dat ze enorm veel trek kunnen opnemen. Hitte doet ze absoluut niet kromtrekken. Ook met het glas kan niks gevaarlijks gebeuren. Als ‘gewoon’ glas kapot gaat, valt het in grote scherven uit elkaar. Bloedlink natuurlijk. Daarom is voor het dak gehard glas gebruikt. Gaat dat kapot, dan valt het in hele kleine stukjes uiteen. De twee zijwanden bestaan uit gelaagd glas. Dat is een glassoort die aan elkaar blijft hangen als het breekt. Het glazen omhulsel is in alle opzichten een veilige constructie.”