Platform GRAS presenteert

STAAT IN GRONINGEN

Architectuur in Stad

Architectuur
vergroot

Helpman

Wijken

Helpman, verhoogd gelegen op een uitloper van de Hondsrug, was oorspronkelijk geen onderdeel van de stad, maar een dorpje ten zuiden ervan. Het werd pas in 1915 aan Groningen toegevoegd. Toch was Helpman al in de 17de eeuw zeer in trek bij welgestelde Groningers, die rond het dorp hun landhuizen lieten bouwen. Het landgoed Groenestein bijvoorbeeld, dat nog steeds als een duidelijk herkenbare groene structuur in de wijk ligt. Overigens vestigden zich al ver voor de jaartelling mensen op de hoger gelegen zandrug: de nederzetting Helpman ontstond waarschijnlijk al in de Romeinse tijd.

Helpman valt uiteen in diverse buurten met een uiteenlopende geschiedenis: van Helpman-Oost en West en de Villabuurt tot de naoorlogse uitbreiding Coendersborg. Ook het redelijk recent ontwikkelde Rabenhauptterein hoort bij de wijk. Centraal element is de Verlengde Hereweg: al eeuwenlang een belangrijke toegangsweg voor de stedelingen.

In 1915 werd het oude buurtschap bij de gemeente Groningen gevoegd. Tot dan hoorde het bij de gemeente Haren. Een spontane ontwikkeling volgde, vooral rond de Verlengde Hereweg. Bij de oude kern van Helpman werden middenstandswoningen en herenhuizen gebouwd, die de plek een stedelijker karakter gaven. Verder naar het zuiden verschenen steeds meer villa's en landhuizen. Door de ruime opzet kreeg dat stuk van Helpman een meer landelijk karakter.

Vanaf 1921 werd de wijk in grote lijnen ingevuld volgens het toen geldende gemeentelijke Plan van Uitleg van Mulock Houwer. In deze periode groeide Helpman volop. Nieuwe wegen en straten verschenen; nog steeds met vooral duurdere middenstandswoningen, herenhuizen en villa’s. Ontwikkelaars waren doorgaans particulieren. Verder werd op beperkte schaal ook door woningbouwverenigingen gebouwd, onder meer aan de Helperbrink. In 1923 werd aan de Verlengde Hereweg het Rooms Katholiek Ziekenhuis gebouwd. Andere kenmerkende voorzieningen zijn het uit 1925 stammende Helperbad en de in 1930 aangelegde begraafplaats Esserveld.

Binnen de naoorlogse stedenbouw neemt Coendersborg, het naoorlogse deel van Helpman, een bijzondere plaats in. De buurt is het resultaat van een samengaan van markt en publieke sector. De nadruk ligt op middenstandsbouw: een categorie die ook voor particuliere investeerders destijds interessant was. In tegenstelling tot alle andere naoorlogse wijken (zoals bijvoorbeeld Beijum) is in Coendersborg niet naar een integrale toepassing van de ‘wijkgedachte’ gestreefd. Praktische en economische overwegingen in de afronding van de wijk waren belangrijker. Daarnaast sloten de sociale ambities van de wijkgedachte niet aan op de geplande middenstandsbouw. Ook architectonisch is Coendersborg opmerkelijk. Mede door de vele particuliere initiatieven biedt het een staalkaart van het werk van praktisch alle lokale architecten en aannemers die na de oorlog aan de op- en uitbouw van de stad een bijdrage leverden.

'Oude RKZ' - Elmpt, A.Th. van

'Oude RKZ'

Verlengde Hereweg 92 | ziekenhuis | 1925

Architectuur
Bedrijfsgebouw Simmeren Schroot - Klein Architecten

Bedrijfsgebouw Simmeren Schroot

Winschoterweg 1a | bedrijfsgebouw

Architectuur
DUO en Belastingdienst - UN Studio

DUO en Belastingdienst

Kempkensberg | kantoorgebouw | 2011

Architectuur
Dakopbouw Helper Weststraat - Helder&Helder

Dakopbouw Helper Weststraat

Helper Weststraat 57A | Opbouw | 2012

Architectuur
De Ark - Sandburg & Jansen

De Ark

Haydnlaan 46 | kerkgebouw | 1963

Architectuur
De Componist - SKETS Architectuurstudio

De Componist

Chopinlaan | multifuctioneel woongebouw | 2013

Architectuur
Dubbele woningen Klein Martijn - Scheffer Architecten

Dubbele woningen Klein Martijn

Bloemersmaborg | Woningen | 1994

Architectuur
FPC Dr. S. van Mesdagkliniek - Metzelaar, J.F.

FPC Dr. S. van Mesdagkliniek

Hereweg 128 | gevangenis | 1883

Architectuur
Finse scholen - Laurentius, gebroeders

Finse scholen

Helper Westsingel 96 en 98 | schoolgebouw | 1950

Architectuur
Groenesteinflat - Sandburg & Jansen

Groenesteinflat

Helper Brink 61 | bejaardentehuis, verzorgingstehuis

Architectuur
Haydnschool - Bouma, S.J.

Haydnschool

Haydnlaan 102 | schoolgebouw | 1928, 1999

Architectuur
Helperbad - Eelkema, M.G.

Helperbad

Moddermanlaan 40 | zwembad | 1925

Architectuur
Helperberg - Rinsema architektuur en bouwtechniek

Helperberg

Brinklaan | appartementencomplex | 2007

Architectuur
Helperkerk - Onbekend (H. Raamaker?)

Helperkerk

Coendersweg 58 | kerkgebouw | 1900

Architectuur
Helpermaar - Kuiper Compagnons

Helpermaar

Villabuurt-West | 2009

Architectuur
Helpermolen - Molenmaker Noordewier

Helpermolen

Helper Molenstraat 11-15 | 1896

Architectuur
Herenhuis Verlengde Hereweg - Onbekend

Herenhuis Verlengde Hereweg

Verlengde Hereweg 24 | herenhuis | c.a. 1905

Architectuur
Hoefijzerfabriek - Kuiler en Drewes

Hoefijzerfabriek

Helper Molenstraat 43 | 1909, 1915, 1925 en 1957

Architectuur
Hoekpand Hereweg - Onix

Hoekpand Hereweg

Verlengde Hereweg | Appartementen | 2016

Architectuur
Hoekpand Moddermanlaan - Eelkema, M.G.

Hoekpand Moddermanlaan

Moddermanlaan 9 | 1926

Architectuur
Huize Eugeria - Eelkema, M.G.

Huize Eugeria

Goeman Borgesiuslaan 40 | 1931

Architectuur
Joseph Haydnschool - KAW Architecten en Adviseurs

Joseph Haydnschool

Haydnlaan | schoolgebouw | 2014

Architectuur
Jugendstilpand Verlengde Hereweg - Nijhuis, G.

Jugendstilpand Verlengde Hereweg

Verlengde Hereweg 21 | herenhuis | 1907

Architectuur
Kadewoningen - AAS Architecten

Kadewoningen

Helper Oostsingel | Woningen | 2013

Architectuur
Kantoor Brouwerij Keizer Barbarossa - Onbekend

Kantoor Brouwerij Keizer Barbarossa

Helper Kerkstraat 13 | Brouwerij | 1937

Architectuur
Kantoren Trip & Boschhuis - AAS Architecten

Kantoren Trip & Boschhuis

Hereweg 93,95 | kantoorgebouw | 1990

Architectuur
Landgoed en landhuis Groenestein - Copijn, H. (toegeschreven)

Landgoed en landhuis Groenestein

Groenesteinlaan 22 | Landhuis | 1685 en 1871

Architectuur
Openluchtzwembad De Papiermolen - Dienst Openbare Werken, gemeente Groningen

Openluchtzwembad De Papiermolen

Papiermolenlaan 3 | zwembad | 1955

Architectuur
Paviljoen + park DUO & Belastingdienst - UN Studio

Paviljoen + park DUO & Belastingdienst

Kempkensberg | overheidsgebouw | 2014

Architectuur
Rijkskantoren - Bekink, Coen

Rijkskantoren

Kempkensberg | kantoorgebouw | 1969-1981

Architectuur
Rijwoningen Goeman Borgesiuslaan - Wissen, H.J.

Rijwoningen Goeman Borgesiuslaan

Goeman Borgesiuslaan 33 t/m 43 | Woningen | 1960

Architectuur
Rusthuis Doopsgezinden - Kazemier en Tonkens

Rusthuis Doopsgezinden

De Savornin Lohmanlaan 11 | bejaardentehuis, verzorgingstehuis | 1928

Architectuur
San Salvatorkerk - Deur & Pouderoyen

San Salvatorkerk

Van Starkenborghstraat 1 | kerkgebouw | 1951 - 1962

Architectuur
Tuinhuis De Tuinwijck - Meijer, Haiko

Tuinhuis De Tuinwijck

Helperzoom | Tuinhuis | 2011

Architectuur
Twee villa's Esserlaan - Sandburg, K.

Twee villa's Esserlaan

Esserlaan 9 | villa | 1956

Architectuur
Uitbreiding Van Mesdagkliniek - Rijksgebouwendienst, Jules van Vark

Uitbreiding Van Mesdagkliniek

Helperlinie | 2012

Architectuur
Uitbreiding belastingkantoor Helperzoom - Scheffer Architecten

Uitbreiding belastingkantoor Helperzoom

Helperzoom | kantoorgebouw | 1991

Architectuur
Villa 'De Kamp' - Architectenbureau Van Linge

Villa 'De Kamp'

Kamplaan 1 | villa | 1955

Architectuur
Villa Espad - SKETS Architectuurstudio

Villa Espad

Espad 5 | villa | 2006

Architectuur
Villa Esserkamp - Linge, Evert van

Villa Esserkamp

Hondsruglaan 27 | stadsvilla | 1936

Architectuur
Villa Gelria - Maris, J.

Villa Gelria

Verlengde Hereweg 159-163 | kantoorgebouw | 1872

Architectuur
Villa Gezellelaan - Van Ringen Architecten

Villa Gezellelaan

Gezellelaan 7 | villa

Architectuur
Villa Hilghestede - Onbekend

Villa Hilghestede

Verlengde Hereweg 174 | kantoorgebouw | 1895

Architectuur
Villa Hondsruglaan - Bouma, S.J.

Villa Hondsruglaan

Hondsruglaan 17-19 | villa

Architectuur
Villa Quintuslaan - Bulder, Kris

Villa Quintuslaan

Quintuslaan 16 | villa | 1964

Architectuur
Villa's Van de Woestijnelaan - Architektenbureau Van der Veen

Villa's Van de Woestijnelaan

Van de Woestijnelaan 2, 4, 6 | villa

Architectuur
Voormalige Marechausseekazerne - Bendt, F.A.J.L.

Voormalige Marechausseekazerne

Tressenplaats | militair gebouw | 1924

Architectuur
Vrijstaand woonhuis, Domela Nieuwenhuislaan - Bulder, Kris

Vrijstaand woonhuis, Domela Nieuwenhuislaan

Domela Nieuwenhuislaan 55 | vrijstaande woning | 1968

Architectuur
Vrijstaand woonhuis, Saaksumborg - Van Ringen Architecten

Vrijstaand woonhuis, Saaksumborg

Saaksumborg 37 | vrijstaande woning | 1993

Architectuur
Woningen De Ranitzstraat - Bulder, H.B.

Woningen De Ranitzstraat

De Ranitzstraat | woonhuis | 1929 t/m 1936

Architectuur
Woningen Rabenhauptterrein - Daan, Gunnar

Woningen Rabenhauptterrein

Thomsonstraat 1-38 | eengezinswoning

Architectuur
logo

Platform GRAS biedt u deze website aan.
Colofon | Proclaimer