De Papiermolen is een van de eerste moderne openluchtzwembaden van Nederland. Architect Jacobus Koolhaas, in de vroege jaren vijftig werkend voor de Groningse dienst Openbare Werken, ontwerpt het zwembad. Koolhaas laat zich inspireren door grote buitenlandse zwembaden. In het hoofdgebouw van het drie hectare grote zwembadcomplex plaatst Koolhaas de kleedruimten. Het gebouw kreeg een betonskelet en werd bekleed met cementen platen. Aan de gevel kwamen rood-witte betonnen hellingbanen. 

 

In een kring liggen vijf verschillende bassins: van wedstrijdbad tot kleuterbadje. Een speelveld en een zonneweide maken de ‘moderne recreatieplek’ af. Aan de zuidkant van het hoofdgebouw plaatst Koolhaas een groot, hoog terras. Vanuit de lucht vormen de baden en het hoofdgebouw een bijna aaneengesloten vijfhoek: een knipoog naar de historische Helperlinie waar het zwembad aan grenst. Tussen de baden ontwerpt Koolhaas betonnen boogbruggen. De tribune bij het wedstrijdbad biedt in de jaren vijftig en zestig bij (internationale) zwemwedstrijden plaats aan 900 toeschouwers. De tribunewand beschikt over kleurige wandschilderingen die bij de restoratie van 2018 in ere zijn hersteld.

 

Openluchtbad De Papiermolen ligt op de plek van een oud buurtschap dat in 1740 ontstaat rond een papiermolen. Op foto’s van het net opgeleverde zwembad is nog de boerderij van de familie Kuipers te zien. Wanneer in 1953 het besluit valt om op de plek van het buurtschap een openluchtbad te bouwen, weigert Piet Kuiper, bewoner van de in 1943 gebouwde boerderij, tot groot ongenoegen van de gemeente te vertrekken. Pas in 1958 wordt hij onteigend en verdwijnt de boerderij als allerlaatste (stenen) overblijfsel van het buurtje.