De stad Groningen baart op architectonisch gebied internationaal opzien. Niet in de laatste plaats omdat het in bezit is van een meesterwerk van een wereldberoemde bouwmeester: Wall House #2 van de New Yorkse architect John Hejduk. 

 

Hejduk ontwierp in de periode 1968-1974 een serie van drie Wall Houses. Nummer 2 was een woonhuisontwerp voor de Amerikaanse landschapsarchitect Ed Bye. Het zou op de rand van een klif komen te staan, bezoekers zouden het naderen via een afslag van een autoweg door het bos. Die zou toegang geven tot een open plek, omringd door bomen, met een garage, een loopbrug en een grote, verticale muur.

 

Maar op de plek waar het bedoeld was, werd het huis nooit gerealiseerd. In 1990 stelde Hejduk voor het ontwerp in Groningen te realiseren, ruim tien jaar later lukte dat. Zo kwam Wall House #2 in een Groningse woonwijk terecht.

 

Toen Hedjuk tijdens de bouw overleed, was het een uitgemaakte zaak: Wall House #2 zou hoe dan ook worden afgebouwd. Het werd een eerbetoon aan deze avant-gardistische architect die uiteindelijk heel weinig van zijn ontwerpen gerealiseerd zag. Het overgrote deel van zijn oeuvre bestaat uit studieontwerpen met vooral een hoge onderwijstechnische waarde. 

 

Ook Wall House #2 zou je als studieontwerp kunnen zien: een onderzoek naar de functie van de muur. Waar muren normaal gesproken het wonen van de buitenwereld afschermen, draait Hejduk hun functie om. Een muur van 18,5 bij 14 meter zet hij in om het wonen te presenteren aan de buitenwereld. Aan de muur hangt hij de verschillende organisch vormgegeven woonruimten op, als het ware. De entree, de loopbrug en het kantoor zitten aan de andere zijde van de muur.

 

Het huis betreed je via een loopbrug. Die moet je helemaal aflopen voordat je bij de woonvertrekken komt. Daar zou zich op de oorspronkelijke locatie een spectaculair uitzicht ontvouwen: een afgrond met een uitgestrekte bergvallei, die tot dat moment steeds aan je zicht was onttrokken door de muur waardoor je net de kamer was binnengestapt. Nu kijk je er uit over het Hoornsemeer.

 

De centraal geplaatste muur, die je als bezoeker moet ervaren als een harde doorsnijding van de toegang tot de verschillende ruimtes, is aangepast ten opzichte van het originele ontwerp. Zonder isolatie zou de muur als een koudebrug gaan functioneren en tot condensatieproblemen leiden. Om dit te verhelpen koos het Groningse architectenbureau Otonomo (nu onderdeel van bN+JD architecten) ervoor om het gedeelte van de muur dat in de ruimtes doordringt, te isoleren. Dat leverde leefbare ruimtes op, zonder dat het uitgangspunt van het ontwerp verloren ging.

 

Wall House #2 wordt sinds 2016 beheerd door het Groninger Museum, dat er tentoonstellingen en activiteiten organiseert.