Watertoren West
De watertoren staat geheel vrij aan het Reitdiep op de hoek van de Dr. C. Hofstede de Grootkade en de Herman Colleniusstraat. Het is gebouwd in 1911-1912 in opdracht van het Waterleidingbedrijf van de gemeente Groningen naar een ontwerp van directeur gemeentewerken J.A. Mulock Houwer in een traditionele stijl.
De toren bevatte twee plaatijzeren reservoirs boven elkaar: één uit 1912 en één die er in 1925 bij is geplaatst. Het bovenste reservoir is als gevolg van oorlogshandelingen in 1945 geheel verwoest. Het gebouw is opgetrokken uit roodbruine baksteen vanuit een achtzijdige plattegrond.
De baksteenmantel is op diverse hoogtes sterk geleed. Te onderscheiden zijn: een circa zes meter hoge begane grondverdieping met plint met een rondgesloten toegang met dubbele houten deuren aan de noordzijde; de begane grond gaat over in een zestienzijdige bouwlaag waarvan acht vlakken zijn voorzien van een drietal hoge vensters; vervolgens een cilindervormig schachtdeel met lisenen (uit de muur springende stroken zonder voetstuk of bekroning). In acht van de ontstane velden zijn, corresponderend met het grondplan, op twee niveau's rechtgesloten vensters geplaatst. Op de schacht is een 'gedrukte' zestienzijdige laag uitgekraagd, die schijnbaar wordt gedragen door een natuurstenen rand met voluten (kruisvormige of spiraalvormige versiering op een kapiteel) ter plaatse van de lisenen. Deze verdiepingslaag kreeg in acht velden segmentboogvormig gesloten vensters en in de overige velden suggesties daarvan in baksteen.
In de bovenste, wederom uitkragende, cylindervormige torenlaag bevinden zich zestien smalle, rechtgesloten vensters. Een decoratief fries van gele en rode baksteen sluit de toren af die wordt bekroond door een tentdak met lantaarn en pinakel. Aan vier zijden is het dakvlak voorzien van dakkapellen met schilddakjes en pirons. In deze kapellen bevinden zich hoge vensters die het fries doorbreken. In het muurwerk van de toren is op verschillende plaatsen natuursteen aangebracht. Boven de toegangsdeur bevindt zich een wapen in natuursteen.
Deze watertoren is de jongste van de drie watertorens die de stad heeft gehad. Mulock Houwer was architect en stedebouwkundige van de gemeente Groningen en heeft behalve gebouwen voor de gemeente ook het eerste uitbreidingsplan in 1906 gemaakt.
De architectuur van de watertoren wijkt af van die aan de Noorderbinnensingel. In alle onderdelen is veel nadruk gelegd op de vormgeving, die traditioneel aandoet en eigenlijk contrasteert met de nieuwe, vooruitstrevende funktie van het gebouw.
Herbestemming
Het monumentale gebouw verloor zijn functie nadat het een eeuw in gebruik was geweest als watertoren. Ondanks het omvangrijke voorkomen van de toren had het slechts enkele, moeilijk toegankelijke etages. Bij een aantal van deze kwam geen daglicht binnen. De ontsluiting bestond uit wat stalen trapjes, en het was een uitdaging om boven te geraken. De wens van de nieuwe eigenaar was om in de toren ook een openbaar toegankelijke ruimte voor de stad te creëren. De mooiste plek hiervoor was ter hoogte van de rand van de bovenste watertank. Hier ontbrak echter een vloer, en de ruimte was vrijwel ontoegankelijk. In opdracht van Calculus Groep werd de toren in 2023 getransformeerd door pdb | design. Er werden nieuwe functies toegevoegd zoals een hotel, kantoren en een expositieruimte.
De architectuur van de watertoren wijkt af van die aan de Noorderbinnensingel. In alle onderdelen is veel nadruk gelegd op de vormgeving, die traditioneel aandoet en eigenlijk contrasteert met de nieuwe, vooruitstrevende funktie van het gebouw.
Herbestemming
Het monumentale gebouw verloor zijn functie nadat het een eeuw in gebruik was geweest als watertoren. Ondanks het omvangrijke voorkomen van de toren had het slechts enkele, moeilijk toegankelijke etages. Bij een aantal van deze kwam geen daglicht binnen. De ontsluiting bestond uit wat stalen trapjes, en het was een uitdaging om boven te geraken. De wens van de nieuwe eigenaar was om in de toren ook een openbaar toegankelijke ruimte voor de stad te creëren. De mooiste plek hiervoor was ter hoogte van de rand van de bovenste watertank. Hier ontbrak echter een vloer, en de ruimte was vrijwel ontoegankelijk. In opdracht van Calculus Groep werd de toren in 2023 getransformeerd door pdb | design. Er werden nieuwe functies toegevoegd zoals een hotel, kantoren en een expositieruimte.
Tijdlijn
2023
Transformatie en herbestemming toren
Locatie
Dr. C. Hofstede de Grootkade 48
Jaar
1912
Ontwerp
Plaats
Groningen
Wijk
Status
Rijksmonument